Zeven vragen over Shell en subsidies

1. Waarom zijn er subsidies voor projecten in de energietransitie?

Een nieuwe technologie die helpt de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, is in de aanloopfase vaak erg kostbaar. Dat is voor bedrijven niet anders dan voor particulieren. De overheid stelt subsidies beschikbaar om ervoor te zorgen dat we toch overgaan op andere technologieën, erin durven te investeren en ze uiteindelijk gaan gebruiken. Technologieën die anders veel langzamer zouden worden ingezet of verder ontwikkeld, worden zo haalbaar. Dankzij deze overheidshulp kunnen steeds meer pioniers de technologie omarmen, ontwikkelen en opschalen totdat de technologie commercieel aantrekkelijk is. Zo versnelt de overheid de energietransitie. Goede voorbeelden zijn windparken op zee en zonne-energie, waar bijna geen subsidie meer voor nodig is.

2. Wie geven de subsidies?

Overheden verlenen subsidies. Dat kunnen gemeentelijke, provinciale, lokale, nationale en supranationale (bijvoorbeeld Europese) subsidies zijn.      

3. Waarom vraagt Shell subsidies aan voor sommige projecten?

Bij de aanpak van de klimaatverandering ligt de nadruk op het beperken van de wereldwijde temperatuurstijging tot 1,5° Celsius. Shell ondersteunt deze ambitie en heeft zich voorgenomen om in 2050, of eerder, in lijn met de ontwikkelingen in de maatschappij een energiebedrijf te worden met netto nul uitstoot. De huidige bedrijfsplannen van Shell zullen ons nog niet brengen waar we uiteindelijk willen zijn. Dat betekent dat onze bedrijfsplannen in de loop van de tijd moeten veranderen, omdat ook de maatschappij en onze klanten veranderen.

Om de klimaatdoelen te helpen halen en ook in de toekomst de wereld van energie te voorzien, zoekt Shell kansen om te investeren in projecten voor meer duurzame energie die leiden tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer en vermindering van luchtvervuiling. Omdat lang niet alle projecten nu rendabel zijn, heeft de overheid subsidieregelingen ingesteld om investeringen te stimuleren. In sommige gevallen maakt ook Shell op projectbasis gebruik van deze regelingen.

4. Is Shell dan niet kapitaalkrachtig genoeg om deze projecten helemaal zelf te betalen?

Zoals elk bedrijf moet ook Shell ervoor zorgen dat investeringen op termijn kunnen worden terugverdiend en dat een project uiteindelijk winstgevend is. Een subsidie kan commerciële bedrijven net dat ene zetje in de rug geven om zich aan een nieuw project te verbinden. En om erin te investeren. Shell investeert zelf namelijk ook altijd in projecten waaraan zij deelneemt, subsidie of niet. Investeringen in het zogeheten groeiportfolio – met biobrandstoffen, elektriciteit en  waterstof zullen overigens groeien. In de afgelopen jaren betrof dat segment circa 11 procent van de investeringen en dat zal pakweg verdubbelen naar ongeveer 25 procent Daar wordt op 11 februari 2021 meer duidelijkheid over gegeven.

Winst wordt nog wel eens met argusogen bekeken. Het is dan goed om te bedenken dat juist winst het mogelijk maakt om te investeren in een volgend project. Hoe vaker de cyclus van investeren, realiseren, winst maken plaatsheeft, hoe meer ervaring bedrijven krijgen met deze projecten.

Voor projecten waar subsidieregelingen voor zijn, is de verwachting dat deze projecten zonder dit zetje in de rug niet van de grond komen en is winstgevendheid niet voor de hand liggend. Wanneer een bepaalde techniek uiteindelijk winstgevend is, zullen meer bedrijven er in gaan investeren en zal de techniek gemeengoed worden; denk aan windparken op zee of zonne-energie. Uiteindelijk is er dan geen subsidie meer nodig.

5. Neemt Shell zo niet de wind uit de zeilen van kleinere partijen, denk aan MKB’ers of groene start ups en scale ups?

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: energietransitie is teamsport. Bij het realiseren van projecten werkt Shell dan ook samen met het midden- en kleinbedrijf, start-ups en scale-ups. Of het nu gaat om lokale bouwbedrijven, zoals bij de aanleg van Shell zonnepark Heerenveen-Zuid, of het helpen van start-ups via de New Energy Challenge en het investeren in groene start-ups en scale-ups via Shell Ventures; samenwerking is hét belangrijkste ingrediënt voor een succesvolle energietransitie.

Wat de subsidies betreft: ja, het kan voorkomen dat Shell wordt verkozen boven een andere, kleinere partij. Het is dan goed om te bedenken dat het de subsidieverstrekker is die de voorwaarden opstelt waar de aanvrager aan moet voldoen. De subsidieverstrekker zal bij de uiteindelijke gunning de doelstelling centraal stellen, niet de aanvrager. Welke partij maakt de meeste kans om dit project tot een succes te brengen? Is de doelstelling om op te schalen of juist een techniek te verfijnen? Overigens komt het meer dan eens voor dat de aanvrager onderdeel moet zijn van een consortium. Dan is de samenwerking al vanaf het begin ‘ingebakken’.

6. Projecten waarin Shell deelneemt, krijgen subsidie; hoe heb ik daar als belastingbetaler profijt van?

Subsidies stimuleren investeringen in projecten voor duurzame energie en reductie van CO₂. Het gevolg: een schonere toekomst voor iedereen en beperking van de opwarming van de aarde als gevolg van de uitstoot van broeikasgassen. Daar blijft het niet bij. De projecten zorgen ook voor werkgelegenheid, innovatie en de kans om oplossingen en nieuwe technieken te exporteren. Mooi voorbeeld zijn de installatieschepen van Van Oord en Boskalis voor de bouw van windparken op zee of de funderingen voor de windturbines van de Sif Group.

7. Waaraan worden de subsidies uiteindelijk uitgegeven?

Vanzelfsprekend gaan de subsidies op aan het project waarvoor ze zijn aangevraagd, dus om een directe investering te helpen doen. Dit moet de ontvanger van de subsidie trouwens ook verantwoorden.