Hydrogen Holland I

‘Hydrogen Holland I zet de waterstofeconomie in beweging’

Shell onderzoekt de mogelijkheid om de komende jaren een grote impuls te geven aan de waterstofeconomie in Nederland. Sterker nog, Shell hoopt in de winter van 2021 het finale investeringsbesluit te nemen. Met de mogelijke bouw van waterstoffabriek Shell Hydrogen Holland I op de Tweede Maasvlakte bij Rotterdam wordt dan met stroom van offshore windpark Hollandse Kust (noord) groene waterstof geproduceerd voor de industrie en transport. “Nog niemand ter wereld heeft dit op deze schaal gedaan”, aldus Lijs Groenendaal, algemeen manager van het project.

Door Matthijs Timmers op 31 mrt. 2021

English translation below

Noot februari 2022: Shells finale investeringsbesluit wordt verwacht in de zomer van 2022. (Red.)

“Overal in de wereld worden ideeën ontwikkeld en projecten opgetuigd met waterstof. Waterstof is ontzettend ‘hot’ op dit moment”, vertelt Groenendaal. “Maar de omvang en de deadline maken ons project uniek. Als we dit kunnen doen, zijn wij de eerste die zo’n grote waterstoffabriek neerzet. Hopelijk nemen we tegen het einde van dit jaar het finale investeringsbesluit voor de fabriek en kunnen we echt beginnen.”

Hoe is dat, om het eerste project op de Tweede Maasvlakte te worden?

“Ik vind het fascinerend om iets nieuws te ontwikkelen. Om iets neer te zetten wat goed werkt. We gaan in Rotterdam veel dingen leren. Over hoe we de waterstoffabriek gaan bouwen. En hoe de fabriek gaat draaien met de stroom van een windpark. Het waait niet iedere dag even hard, dus hoe gaan we om met die schommelingen? Alle geleerde lessen nemen we mee in volgende projecten. Het wordt echt een showcase-project. Iedereen mag meekijken.” 

Lijs Groenendaal
Lijs Groenendaal

Wat gaan jullie precies bouwen?

“We moeten de definitieve keuze voor het ontwerp van de fabriek nog maken, dus dat weten we nog niet tot in detail. Maar het gaat er in ieder geval anders uitzien dan een fabriek zoals je je die voorstelt, met allerlei pijpen en bewegende delen. Het wordt een lage hal, op een ongeveer zes voetbalvelden groot terrein met allerlei elektrolyse-materieel. In de fabriek zouden we dagelijks 50 tot 60 ton groene waterstof kunnen produceren. Daarvoor hebben we groene stroom nodig. Die zouden we kunnen halen uit het elektriciteitsnetwerk en is bij voorkeur afkomstig van ons offshore windpark Hollandse Kust (noord).”

Wat gebeurt er met de groene waterstof?

“Die waterstof zouden we kunnen leiden door een pijpleiding van zo’n 40 kilometer die van de Tweede Maasvlakte naar de raffinaderij in Pernis gaat lopen. Dat is een project waar het Havenbedrijf Rotterdam en Gasunie momenteel de haalbaarheid van onderzoeken. Daarmee zouden we de raffinaderij deels op CO2-arme en dus groene waterstof kunnen laten draaien.  

Waterstof: grijs, blauw en groen

Waterstof is het meest voorkomende element in het universum. Onder normale atmosferische omstandigheden is waterstof gasvormig. We spreken dan ook over waterstofgas (H2). Het is een reukloos, kleurloos, zeer licht en niet-giftig gas.

Lees meer

Per jaar kan dat zo rond de 20.000 ton grijze waterstof vervangen, die van aardgas wordt gemaakt. Hierdoor kan de raffinaderij dan minder CO2 uitstoten. De pijpleiding kan worden aangesloten op een nationaal waterstofnetwerk en de groene waterstof kan uiteindelijk ook worden gebruikt voor de mobiliteitssector, die zich nu ontwikkelt.”

Welke bijdrage aan de regio levert het project nog meer?

“Onze bijdrage zie ik ook op het gebied van werkgelegenheid. Het gaat voor banen zorgen. CE Delft werkt aan onderzoek over hoeveel banen de waterstofeconomie zou kunnen opleveren. Alleen al de bouw van onze fabriek zou voor veel banen kunnen zorgen, van toeleveranciers, monteurs tot cateraars die de lunch komen brengen.”

“Daarnaast zou dit project duurzame mobiliteit stimuleren. Uiteindelijk willen we de waterstof zo veel mogelijk aan de mobiliteitssector leveren. Nederland en de Rotterdamse regio hebben hoge ambities op het gebied van duurzame mobiliteit. Waterstof speelt daarin een belangrijke rol. We kunnen zorgen voor de aanleg van waterstofvulpunten voor de transportsector, zodat zwaardere voertuigen op waterstof kunnen gaan rijden. Zo wordt in Groningen gewerkt aan vulpunt voor waterstofbussen. Daarnaast stimuleren we de transportsector om zich op dit gebied verder te ontwikkelen. En door vervoer op basis van groene of blauwe waterstof, neemt niet alleen de uitstoot van CO2 af, maar verbetert ook de luchtkwaliteit.”

Over Lijs Groenendaal (Business Opportunity Manager Shell Hydrogen Holland I)

Lijs Groenendaal werkt sinds 2006 bij Shell, in verschillende functies, maar altijd bezig met projectontwikkeling. Ze begon bij Shell Upstream, later stapte ze over naar gas en LNG. Nu houdt ze zich bezig met waterstof en leidt ze het project Shell Hydrogen Holland I. Ze is verantwoordelijk voor de technische en commerciële kant van het project, en zorgt ervoor dat de juiste samenwerkingspartners aan het project werken.

Wat betekent samenwerking in dit project?

“Met ons project zouden we een mooie bijdrage kunnen leveren aan het reduceren van de CO2-uitstoot  en het stimuleren van schoner transport. Maar het is natuurlijk niet genoeg. We zullen met iedereen moeten samenwerken om de klimaatdoelen te halen. De ambities voor waterstof zijn groot. Op het conversiepark op de Tweede Maasvlakte moet uiteindelijk 2 gigawatt aan elektrolysecapaciteit worden neergezet. Wij zijn de eerste die serieus onderzoeken of we daar kunnen gaan bouwen. De waterstoffabriek zal een vermogen hebben van rond de 200 MW. Dat is natuurlijk ook ‘maar’ een begin, maar we zijn wel de eerste die de uitdaging aangaan! Als we kunnen beginnen, wordt de infrastructuur in het gebied aangelegd, waarvan later ook andere waterstoffabrieken gebruik kunnen maken. Onze samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam en Gasunie is hierbij erg belangrijk. Ook is het belangrijk om samen kennis te ontwikkelen en met elkaar te delen. Zo leren we hoe we op grote schaal groene waterstof kunnen produceren.”

Welke rol spelen subsidies bij de ontwikkeling van Shell Hydrogen Holland I?

“Het is kostbaar om de techniek in de fabriek te ontwikkelen. Daarom hebben we subsidie aangevraagd. Die helpt ons voor een deel bij het rondkrijgen van de businesscase. Dat is nodig, omdat het belangrijk is zo’n fabriek relatief snel te ontwikkelen, zodat ook de kennis snel beschikbaar komt. Een grote waterstoffabriek brengt de vraag naar groene waterstof op gang. Ook stimuleert het de bouw van bijvoorbeeld windparken voor het leveren van groene stroom. We kunnen niet langer wachten. Het zijn grote Europese subsidies waarop we aanspraak maken, dus we concurreren niet met de duurzame Rotterdamse startups. Die subsidietrajecten doen we overigens niet alleen, maar samen met kennisinstellingen. We willen namelijk dat we van deze ontwikkeling leren en die kennis ook beschikbaar stellen.”

Zeven vragen over Shell en subsidies

In 2050 moet de Nederlandse energievoorziening bijna helemaal duurzaam en CO2 -neutraal zijn, stelt de Rijksoverheid. Overheden wereldwijd stimuleren de overgang naar duurzamer energie met onder meer subsidies. 

Lees meer

Dan de planning. Wanneer draait de nieuwe waterstoffabriek?

“We hopen tegen het einde van het jaar het finale investeringsbesluit te nemen. Volgend jaar zullen we dan de eerste bulldozers zien om het terrein klaar te maken. Ook worden de funderingen gelegd. In 2023 zouden we dan echt kunnen gaan bouwen. Het precieze moment hangt onder meer af van de bouwer waarmee we aan de slag gaan. In 2023/2024 kan de fabriek operationeel zijn en zouden we groene waterstof kunnen leveren.”

Spannend! Krijgt u veel belangstelling voor het project?

“Ja, ik krijg veel mailtjes van mensen die in de waterstof willen werken. Ook van toeleveranciers en partijen uit de industrie uit de regio die een bijdrage willen leveren aan het project. Ik spreek ook geregeld op evenementen over waterstof. Zelfs mijn kapper is geïnteresseerd en enthousiast. Toen ik me nog met fossiele energie bezighield, was dat wel anders, haha.”

Meer Shell

Elektrolyser

In een nieuw te bouwen waterstoffabriek in de Rotterdamse haven zou bij voorkeur met stroom van offshore windpark Hollandse Kust (noord) groene waterstof geproduceerd kunnen worden voor de industrie en de transportsector.

Waterstof

Waterstof speelt een sleutelrol bij het slagen van de Nederlandse energietransitie. En dan bij voorkeur groene waterstof, gemaakt met stroom uit wind of zon en zonder uitstoot van CO2

Wind als energiebron voor groene waterstoffabriek in Rotterdam

Samen met partners wil Shell Nederland een groene waterstofhub creëren in de Rotterdamse haven. Shell is van plan om op de Tweede Maasvlakte groene waterstof te gaan produceren met behulp van groene stroom uit windenergie.