Onderzoeker Marcel houdt van afwisseling in zijn werk. Toch werkt hij al 16 jaar op de gas-to-liquids (GTL) afdeling van Shell in de Energy Transition Campus in Amsterdam. De GTL-technologie kan voor van alles gebruikt worden, nu zelfs om uit water, CO₂ en groene stroom vliegtuigbrandstof te maken. Daardoor blijft het interessant. “Ik ben bij de GTL-afdeling begonnen en daar gebleven.”

Wat heb je in je hand?

“Dit is een fles met Shells eerste liter synthetische kerosine, gemaakt uit water, CO₂ en groene stroom. “

Aan welke oplossingen werk je mee?

“Ik werk mee aan een oplossing die per saldo de luchtvaart kan verduurzamen. Kerosine staat bekend als een vervuilende brandstof die voornamelijk gemaakt wordt uit fossiele bronnen. Nu kunnen we laten zien dat Shell deze ook kan maken van ingrediënten zoals water, CO₂ en groene stroom. Om dit mogelijk te maken hebben we allerlei verschillende processen aan elkaar gekoppeld en flink gesleuteld aan de laboratoriumapparatuur. Het initiatief tot de productie van 500 liter duurzame, synthetische kerosine kwam van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Er is nog veel werk aan de winkel om dit op commerciële schaal te doen, maar het is een stapje in de goede richting.”

“Begin 2021 is de eerste batch van 500 liter in een vliegtuig van KLM geladen.”

Wat doe jij precies?

“Ik voer experimenten uit in een kleine laboratoriumfabriek. Deze past in een gemiddelde huiskamer. Ik test de katalysatoren, deze ‘knippen’ de was (het product van een eerdere stap in het proces) tot het gewenste eindproduct. Vandaag kan dat kerosine zijn en morgen kunnen dat smeermiddelen zijn.”

En waarom?

“Door eerst op kleine schaal te testen, kunnen we in een fabriek efficiënter bepaalde producten maken. Ik kan een grote fabriek nabootsen, omdat de condities tijdens het proces hetzelfde zijn en we dezelfde apparatuur en onderdelen gebruiken. Alles is alleen veel kleiner. Een fabriek maakt tonnen per uur, daar kunnen ze niet zomaar even iets proberen. Ik kan mijn mislukte jerrycan weggooien en dan iets anders proberen, tot het helemaal goed is. Wanneer de resultaten het toelaten, kan de fabriek vervolgens mijn instellingen overnemen.”

Met wie werk je samen?

“Een deel van de CO2 voor deze batch kerosine komt van melkveehouderij Dairy Campus. Dit is een onderzoeksfaciliteit voor een duurzame zuivelsector. DMT Environmental Technology maakt hier biogas uit mest en andere restproducten. De CO2 die daarbij vrijkomt is voor de bioboer een restproduct. Voor ons proces is het een grondstof. Daarnaast hebben we CO2 van de Shell-raffinaderij in Pernis gebruikt. Linde Gas heeft veel extra moeite gedaan om voor een onderhoudsstop zoveel mogelijk CO2 klaar te zetten. Door de flexibiliteit en behulpzaamheid van Linde Gas volgde de beschikbaarheid van CO₂ naadloos de snelheid van het project. En natuurlijk KLM, die een demonstratievlucht mogelijk maakte. “

Wat heeft de consument eraan?

“Dit kan een van de oplossingen zijn om in de toekomst CO2 neutraal te kunnen vliegen.”

GTL

Het gas-to-liquids (GTL) proces gebruikt aardgas in plaats van olie om vloeibare producten te maken zoals brandstoffen voor voertuigen of vliegtuigen. Daarnaast kan het GTL-proces ook grondstoffen voor alledaagse producten zoals wasmiddelen, cosmetica, kunststof en smeermiddelen maken. De onderzoekers in van Shell in ETCA zetten nu hun jarenlange ervaring op het gebied van het GTL-proces in om te onderzoeken hoe dit proces een rol kan spelen in de energietransitie. Het GTL-proces kan in plaats van fossiele aardgas namelijk ook groene waterstof samen met koolstofdioxide (CO2) gebruiken als grondstof.

GTL

Meer Shell

Gas-to-liquids (GTL)

Het gas-to-liquids (GTL) proces gebruikt aardgas in plaats van olie om vloeibare producten te maken zoals brandstoffen voor voertuigen met dieselmotoren en brandstof voor vliegtuigen. Daarnaast kan het GTL-proces ook grondstoffen voor alledaagse producten zoals wasmiddelen, cosmetica, kunststof en smeermiddelen maken. 

Wereldprimeur: eerste passagiersvlucht met duurzame synthetische kerosine

Vliegen op duurzame, synthetische kerosine gemaakt van CO2, water en hernieuwbare energie. Kan dat? Ja, zo bewijzen Shell en KLM. 

Onderzoek in ETCA

Wat doet Shell allemaal in ETCA en welk soort onderzoek wordt hier uitgevoerd?

Knappe handen

Handen uit de mouwen voor techniek. Shell-onderzoekers vertellen wat ze doen, waarom ze dat doen en wat u er straks aan heeft.