De weg van waterstof

Thuis gebruikt Bas de energie van de zon voor de stroomvoorziening van zijn huis. Op zijn werk gebruikt hij de zonne-energie om er waterstof mee te maken. Een aantal jaar terug heeft Bas zijn eigen huis mede-ontworpen. Het doel: een energieneutraal huis. Zo heeft hij een warmtepomp en inmiddels 34 zonnepanelen. “Ik vind het leuk dat ik mijn persoonlijke interesse voor de energietransitie kan toepassen in mijn werk.”

Wat heb je in je hand?

“Een mini-elektrolyser. Een elektrolyser is een apparaat dat onder invloed van stroom water splitst in zuurstof en waterstof. Het linker buisje voert de gemaakte waterstof af, het rechter buisje de zuurstof.”

Aan welke oplossing werk je mee?

“De samenleving gaat steeds meer waterstof gebruiken, en dan het liefst de groene variant. Om groene waterstof te produceren zijn elektrolysers nodig. Deze apparaten bestaan al heel lang, alleen hoe we ze op zeer grote schaal kunnen toepassen en hoe ze reageren op de fluctuaties in het aanbod van groene stroom is nog redelijk nieuw. Hoe kunnen we de opbrengst optimaliseren, hoe blijft onderhoud en down-time zo laag mogelijk en wat gebeurt er als zo’n opstelling een jaar heeft gedraaid? Mijn werk zorgt ervoor dat de kosten voor grootschalige productie van groene waterstof omlaaggaan en dat de efficiëntie van elektrolysers omhooggaat.”

Wat doe jij precies? En waarom?

“Ik bedien de elektrolyser die op het terrein van ETCA staat. Ik bekijk bijvoorbeeld hoe snel het apparaat op de productiecapaciteit zit en of dat ook sneller kan. Als het apparaat er een half uur over doet om op te starten terwijl de zon volop schijnt is dat zonde. Ook bekijk ik de kwaliteit van de waterstof die we produceren. Wat gebeurt er met de waterstof als de elektrolyser op een bewolkte dag op lage capaciteit draait? Zit er dan meer of minder water in de waterstof? Waterstof moet aan allerlei specificaties voldoen zodat het geschikt is voor de brandstofcel in een waterstofvoertuig. Daarnaast moeten wij aantonen dat de integratie tussen elektrolysers met groene stroom ook gaat werken als we het 2000 keer groter gaan doen. Dit onderzoek geeft bevestiging dat een project veilig, technisch en economisch haalbaar is.”

Met wie werk je samen?

“Met bijvoorbeeld SINTEF, een Scandinavisch kennisinstituut. Zij coördineren een consortium waar Shell ook onderdeel van is. In dit consortium bekijken we nieuwe materialen zoals katalysatoren en membranen met als doel de efficiëntie van elektrolysers te verbeteren. Een ander voorbeeld is ISPT Hydrohub. Via hun projecten kunnen we nieuwe ontwerpen voor opstellingen een maatje groter testen. Dat gaat allemaal over de technologie. Een voorbeeld van een project waar Shell op grote schaal groene waterstof gaat produceren is NortH2, daarin werken we samen met onder andere Gasunie en Groningen Seaports om uiteindelijk 1 miljoen ton groene waterstof per jaar te produceren. ”

Wat heeft de consument eraan?

“Meer groene waterstof betekent dat de industrie productieprocessen kan verduurzamen, waardoor alledaagse producten op een schonere manier gemaakt kunnen worden met minder CO₂-uitstoot. Een ander voorbeeld is mobiliteit. In 2020 is het Shell-retailstation Den Ruygenhoek aan de A4 voorzien van een waterstofpomp en in 2021 heeft ook retailstation Westpoort in Amsterdam een waterstofpomp in gebruik genomen. Zo ontstaat langzaam maar zeker een netwerk van stations waardoor steeds meer auto’s, bussen en vrachtwagens op groene waterstof kunnen rijden.”