
Carbon Capture and Storage
Om de klimaatdoelen te halen hebben we geen tijd te verliezen. Er zijn heel veel maatregelen nodig zoals elektrificatie, het bouwen van windturbines en het maken van schone waterstof. Maar ook het afvangen en opslaan van CO2, of Carbon Capture and Storage (CCS), is een goede manier om op korte termijn stappen te zetten. Daarom is Shell voorstander van CCS en investeert het ook in Nederland in deze techniek.
Bij CCS wordt de CO2 bij de schoorsteen afgevangen en vervolgens via een pijpleiding in lege gasvelden kilometers diep onder de zeebodem opgeslagen. Shell heeft de kennis, kent de bestaande technologieën en wil een actieve rol te spelen in het opslaan van CO2. Zo is er al sinds 2015 meer dan 8 miljoen ton CO2 opgeslagen in Canada, is Shell partner in het Northern Lights-project in Noorwegen en is Shell betrokken bij het Porthos-project in Rotterdam. Ook neemt Shell als ontwikkelaar van CO2-opslag met meerdere partners deel aan nieuw CCS-project, genaamd Aramis.
Nederland uniek in Europa voor opslag CO2
Nederland is uitermate geschikt voor de opslag van CO2. Het land heeft veel lege gasvelden onder de Noordzee waarin de CO2 veilig kan worden opgeslagen. Ook zitten er veel fabrieken bij elkaar in onder meer Rotterdam, Zeeland en Limburg. Fabrieken die hun CO2-emissies omlaag willen brengen om de doelstellingen van 2030 te halen. Tussen deze fabrieken liggen er een hoop pijpleidingen om andere producten veilig en snel te transporteren. Een extra pijpleiding voor CO2 is relatief snel aangelegd. Deze mogelijkheden maken Nederland uniek in Europa.
Grote stappen nodig
Het investeren in hernieuwbare energie alleen is niet voldoende om de verwachte temperatuurstijging door veranderingen in het klimaat tegen te gaan. Om de ambities van het Nationale Klimaatakkoord, het regeerakkoord en de Europese Green Deal te behalen zijn grote stappen nodig. Experts van over de hele wereld zijn het erover eens dat CCS nodig is om de klimaatdoelstellingen van het Akkoord van Parijs te kunnen halen.
Standaardisatie van opslag CO2: saai of noodzaak?
Dat CO2 kan worden opgevangen, in vloeibare vorm kan worden vervoerd en vervolgens kan worden opgeslagen, is bekend. Ook dat veel partijen hiermee bezig zijn, in veel landen. Daarom is het handig afspraken te maken over hoe het moet. Dat gebeurde eind maart op de Energy Transition Campus Amsterdam. Ondertussen is Shell met partners in onder meer Noorwegen al best ver met Carbon capture and storage (CCS).
CCS-projecten van Shell in Nederland
Porthos
Porthos ontwikkelt een project waarbij CO2 van de industrie in de Rotterdamse haven wordt getransporteerd en opgeslagen in lege gasvelden onder de Noordzee. Porthos gaat circa 37 Mton CO2 opslaan, dat is circa 2,5 Mton CO2 per jaar gedurende 15 jaar. Shell is een van de vier partijen die als klant van Porthos gebruik gaat maken.
Delta-Rijncorridor
De Delta-Rijncorridor moet de industrie gaan verbinden met schone waterstof en opslag van CO2 onder zee. Het Havenbedrijf Rotterdam en verschillende industriepartners, waaronder Shell, ondersteunen de ontwikkeling dit project dat bestaat uit een bundel van pijpleidingen tussen de Rotterdamse haven, Chemelot in Limburg en in latere fase het Duitse Rijnland.
Aramis
Aramis is een initiatief van EBN, Gasunie, TotalEnergies en Shell. Daarbij richten de EBN en Gasunie zich op de infrastructuur. TotalEnergies en Shell houden zich bezig met het ontwikkelen van de CO2-opslag. Het aanleveren van de CO2 van West-Europese industriële klanten kan per schip of via transportleiding aan een centraal verzamelpunt dat voorzien is op de Maasvlakte. Hier wordt de CO2 op druk gebracht voordat het naar een leeg gasveld wordt getransporteerd en geïnjecteerd.
SOCS NL
Shell Offshore Carbon Storage Solutions NL (SOCS NL) gaat CO2-opslagcapaciteit en transportoplossingen aanbieden in het Nederlandse deel van de Noordzee met behulp van Aramis-infrastructuur. De eerste tranche aan capaciteit (1 mtpa in onze eerste opslag) wordt momenteel aangeboden aan alle geïnteresseerde klanten. Dit kan een belangrijke bijdrage leveren aan de CO2-reductiedoelstellingen zoals vastgelegd in het Nederlandse Klimaatakkoord en de Europese Green Deal.
CO2Next
Via CO2next gaan projectpartners Gasunie, Vopak, TotalEnergies en Shell een terminal voor vloeibare CO2 bouwen op de Maasvlakte in de haven van Rotterdam. Dankzij CO2next bestaat er straks de mogelijkheid om vloeibare CO2 per schip aan te leveren, naast de bestaande toevoer via pijpleiding. Vanaf de terminal wordt de aangeleverde CO2 via de Aramis-pijpleiding getransporteerd en opgeslagen in lege gasvelden onder de Noordzee.
Hoe werkt CCS?

Afvangen van CO2
Bij CO2-afvang wordt CO2 van gas gescheiden voordat het wordt uitgestoten. Vervolgens wordt de afgevangen CO2 gecomprimeerd naar een vloeibare dan wel gasvorm voor transport.
Transport van CO2
De afgevangen CO2 kan, gekoeld en daardoor compacter dan als gas, vervolgens per schip, trein, vrachtwagen of per pijpleiding worden vervoerd.
Opslag van CO2
De CO2 wordt diep onder de grond geïnjecteerd in de microscopische ruimtes in poreuze gesteenten, bijvoorbeeld in lege reservoirs onder de zee. Een laag ondoordringbaar gesteente dat dient als afsluitingslaag, ligt direct boven de poreuze gesteenten en zorgt ervoor dat de CO2 daar permanent blijft.
Meten, monitoren en verifiëren
Monitoring van opslaglocaties vindt plaats in het opslagreservoir en bij de injectieput, waar sensoren kleine veranderingen in druk- of CO2-niveaus kunnen detecteren. Zo is er zekerheid dat CO2 permanent blijft opgeslagen.
Achtergrondverhalen CCS
Veelgestelde vragen over het afvangen en gebruiken van CO₂ in Nederland
CO₂ onder de grond opslaan is toch alleen maar een excuus om door te kunnen gaan met de productie van fossiele brandstoffen?
CO₂ onder de grond opslaan is toch alleen maar een excuus om door te kunnen gaan met de productie van fossiele brandstoffen?
Klimaatverandering wacht niet. Om de klimaatdoelen te halen hebben we geen tijd te verliezen. Het afvangen van CO2 is een goede manier om op korte termijn stappen te zetten. Daarom is Shell een voorstander van CO2 en investeert het wereldwijd in deze techniek, onder meer in Rotterdam.
Het investeren in hernieuwbare energie alleen, is niet voldoende om de klimaatdoelen te halen. Het is een geval van “én…én” en niet “óf...óf” om de doelen te bereiken. CCS is hierin een onmisbare schakel. Tegelijkertijd komen de Nederlandse industrie én Shell ook met andere oplossingen, zoals elektrificatie, zonneparken, windparken, groene waterstof en ga zo maar door.
CCS is toch juist heel duur? Het slurpt het grootste deel van de beschikbare subsidies voor hernieuwbare energie op en daardoor komt de ontwikkeling van echte duurzame energie in het gedrang.
CCS is toch juist heel duur? Het slurpt het grootste deel van de beschikbare subsidies voor hernieuwbare energie op en daardoor komt de ontwikkeling van echte duurzame energie in het gedrang.
Integendeel, CCS is nog steeds de meest kosten effectieve grootschalige reductietetechnologie. Vergeleken met alternatieven zijn de kosten per vermeden ton CO2 beduidend lager.
In het Nederlandse Klimaatakkoord is afgesproken dat subsidie beschikbaar is voor CO2-opslag. In de SDE++-subsidie-systematiek zijn maatregelen genomen om er enerzijds voor te zorgen dat CCS enkel wordt gesubsidieerd zolang het de meest kosteneffectieve technologie is en er anderzijds ook nieuwere duurdere technologieën in aanmerking kunnen komen.
Kunnen we niet beter meteen investeren in groene waterstof in plaats van blauwe waterstof; waar de CO₂ van wordt opgeslagen?
Kunnen we niet beter meteen investeren in groene waterstof in plaats van blauwe waterstof; waar de CO₂ van wordt opgeslagen?
Ja, en dat doen we ook. Dat is waarom Shell investeert in de 200 MW electrolyser Holland Hydrogen 1. Maar we hebben al eerder gezegd: de waterstofweg van grijs naar groen loopt via blauw. Blauwe waterstof is simpelweg nodig bij de ontwikkeling van de waterstofeconomie en het behalen van de klimaatambities. Blauw en groen concurreren ook niet met elkaar; ze vullen elkaar aan.
Is CCS wel veilig genoeg? Kan de CO₂ niet via de grond naar boven komen door de ondergrond en uiteindelijk gaan lekken?
Is CCS wel veilig genoeg? Kan de CO₂ niet via de grond naar boven komen door de ondergrond en uiteindelijk gaan lekken?
CCS is een combinatie van bestaande, bewezen technologieën die al tientallen jaren in gebruik zijn. In het ondergrondse gasveld is lekkage vrijwel onmogelijk. De druk buiten het gasveld is namelijk hoger dan in het veld.
Cautionary note
Cautionary note
The companies in which Shell plc directly and indirectly owns investments are separate legal entities. In this announcement “Shell”, “Shell Group” and “Group” are sometimes used for convenience where references are made to Shell plc and its subsidiaries in general. Likewise, the words “we”, “us” and “our” are also used to refer to Shell plc and its subsidiaries in general or to those who work for them. These terms are also used where no useful purpose is served by identifying the particular entity or entities. ‘‘Subsidiaries’’, “Shell subsidiaries” and “Shell companies” as used in this announcement refer to entities over which Shell plc either directly or indirectly has control. The term “joint venture”, “joint operations”, “joint arrangements”, and “associates” may also be used to refer to a commercial arrangement in which Shell has a direct or indirect ownership interest with one or more parties. The term “Shell interest” is used for convenience to indicate the direct and/or indirect ownership interest held by Shell in an entity or unincorporated joint arrangement, after exclusion of all third-party interest.
Forward-looking Statements
This announcement contains forward-looking statements (within the meaning of the U.S. Private Securities Litigation Reform Act of 1995) concerning the financial condition, results of operations and businesses of Shell. All statements other than statements of historical fact are, or may be deemed to be, forward-looking statements. Forward-looking statements are statements of future expectations that are based on management’s current expectations and assumptions and involve known and unknown risks and uncertainties that could cause actual results, performance or events to differ materially from those expressed or implied in these statements. Forward-looking statements include, among other things, statements concerning the potential exposure of Shell to market risks and statements expressing management’s expectations, beliefs, estimates, forecasts, projections and assumptions. These forward-looking statements are identified by their use of terms and phrases such as “aim”; “ambition”; ‘‘anticipate’’; ‘‘believe’’; “commit”; “commitment”; ‘‘could’’; ‘‘estimate’’; ‘‘expect’’; ‘‘goals’’; ‘‘intend’’; ‘‘may’’; “milestones”; ‘‘objectives’’; ‘‘outlook’’; ‘‘plan’’; ‘‘probably’’; ‘‘project’’; ‘‘risks’’; “schedule”; ‘‘seek’’; ‘‘should’’; ‘‘target’’; ‘‘will’’; “would” and similar terms and phrases. There are a number of factors that could affect the future operations of Shell and could cause those results to differ materially from those expressed in the forward-looking statements included in this announcement, including (without limitation): (a) price fluctuations in crude oil and natural gas; (b) changes in demand for Shell’s products; (c) currency fluctuations; (d) drilling and production results; (e) reserves estimates; (f) loss of market share and industry competition; (g) environmental and physical risks; (h) risks associated with the identification of suitable potential acquisition properties and targets, and successful negotiation and completion of such transactions; (i) the risk of doing business in developing countries and countries subject to international sanctions; (j) legislative, judicial, fiscal and regulatory developments including regulatory measures addressing climate change; (k) economic and financial market conditions in various countries and regions; (l) political risks, including the risks of expropriation and renegotiation of the terms of contracts with governmental entities, delays or advancements in the approval of projects and delays in the reimbursement for shared costs; (m) risks associated with the impact of pandemics, such as the COVID-19 (coronavirus) outbreak, regional conflicts, such as the Russia-Ukraine war, and a significant cybersecurity breach; and (n) changes in trading conditions. No assurance is provided that future dividend payments will match or exceed previous dividend payments. All forward-looking statements contained in this announcement are expressly qualified in their entirety by the cautionary statements contained or referred to in this section. Readers should not place undue reliance on forward-looking statements. Additional risk factors that may affect future results are contained in Shell plc’s Form 20-F for the year ended December 31, 2023 (available at www.shell.com/investors/news-and-filings/sec-filings.html and www.sec.gov). These risk factors also expressly qualify all forward-looking statements contained in this announcement and should be considered by the reader. Each forward-looking statement speaks only as of the date of this announcement, November 12, 2024. Neither Shell plc nor any of its subsidiaries undertake any obligation to publicly update or revise any forward-looking statement as a result of new information, future events or other information. In light of these risks, results could differ materially from those stated, implied or inferred from the forward-looking statements contained in this announcement.
Shell’s Net Carbon Intensity
Also, in this announcement we may refer to Shell’s “Net Carbon Intensity” (NCI), which includes Shell’s carbon emissions from the production of our energy products, our suppliers’ carbon emissions in supplying energy for that production and our customers’ carbon emissions associated with their use of the energy products we sell. Shell’s NCI also includes the emissions associated with the production and use of energy products produced by others which Shell purchases for resale. Shell only controls its own emissions. The use of the terms Shell’s “Net Carbon Intensity” or NCI are for convenience only and not intended to suggest these emissions are those of Shell plc or its subsidiaries.
Shell’s net-zero emissions target
Shell’s operating plan, outlook and budgets are forecasted for a ten-year period and are updated every year. They reflect the current economic environment and what we can reasonably expect to see over the next ten years. Accordingly, they reflect our Scope 1, Scope 2 and NCI targets over the next ten years. However, Shell’s operating plans cannot reflect our 2050 net-zero emissions target, as this target is currently outside our planning period. In the future, as society moves towards net-zero emissions, we expect Shell’s operating plans to reflect this movement. However, if society is not net zero in 2050, as of today, there would be significant risk that Shell may not meet this target.
Forward-looking non-GAAP measures
This announcement may contain certain forward-looking non-GAAP measures such as cash capital expenditure and divestments. We are unable to provide a reconciliation of these forward-looking non-GAAP measures to the most comparable GAAP financial measures because certain information needed to reconcile those non-GAAP measures to the most comparable GAAP financial measures is dependent on future events some of which are outside the control of Shell, such as oil and gas prices, interest rates and exchange rates. Moreover, estimating such GAAP measures with the required precision necessary to provide a meaningful reconciliation is extremely difficult and could not be accomplished without unreasonable effort. Non-GAAP measures in respect of future periods which cannot be reconciled to the most comparable GAAP financial measure are calculated in a manner which is consistent with the accounting policies applied in Shell plc’s consolidated financial statements.
The contents of websites referred to in this announcement do not form part of this announcement.
We may have used certain terms, such as resources, in this announcement that the United States Securities and Exchange Commission (SEC) strictly prohibits us from including in our filings with the SEC. Investors are urged to consider closely the disclosure in our Form 20-F, File No 1-32575, available on the SEC website www.sec.gov