Ooit een suikerfabriek, nu visitekaartje van zonne-energie

09 mrt. 2022

Waar ooit een suikerfabriek stond, ligt nu zonnepark Sas van Gent. Op 9 maart opent Shell met partners en omwonenden het zonnepark officieel. Volgens betrokkenen is het een bijzonder park, een visitekaartje voor zonne-energie in Nederland. “Onttrokken aan het zicht, betrokkenheid van omwonenden bij de bouw, gelegen op voormalige industriële grond en een plek waar dieren hun gang kunnen gaan; zo zou elk zonnepark moeten zijn”, zegt Glenny Davidse van de gemeente Terneuzen.

De opening van het nieuwste zonnepark van de gemeente Terneuzen, belooft een spektakel te worden. Zo zal de verantwoordelijk wethouder twee schilderijen onthullen van kunstenares Hanneke Bronwasser. Zij schilderde de oude situatie met de fabriek en de nieuwe met het zonnepark. Rangers begeleiden genodigden, inclusief geïnteresseerde omwonenden op een “zonnesafari” door het park. En Tussen Kunst en Kitsch-presentator Frits Sissing brengt heden en verleden samen door met een panel voorwerpen te bespreken die illustreren hoe mensen zichzelf vroeger van energie voorzagen om te verwarmen, te verlichten en te reizen.

Meeste zonuren

Volgens het KNMI heeft Zeeland gemiddeld 3 procent meer zonuren dan de rest van Nederland. Zonlicht genoeg dus. Glenny Davidse, beleidsmedewerker Duurzaamheid & klimaatbeleid van Terneuzen: “In Zeeland hebben we met alle gemeenten afgesproken 500 megawatt aan zonne-energieopwekking op land neer te zetten. Terneuzen is behoorlijk geïndustrialiseerd. Al die bedrijven moeten ook mee en daarvoor zijn goede verbindingen naar een behoorlijke hoeveelheid groene stroom nodig.”

Het zonnepark is een belangrijke stap in het klimaatplan van de gemeente. Sas van Gent-Zuid is één van de zes al vergunde zonneparken in Terneuzen, drie andere zitten in de pijplijn. Daarmee bereikt Terneuzen 200 megawatt elektriciteitsproductie uit zon. Dat is bijna de helft van wat alle gemeenten in de hele provincie Zeeland hebben afgesproken neer te zetten voor 2030.

Natuur

In totaal zijn er 55 duizend zonnepanelen geplaatst. Toch staan ze niet in het zicht. Een hoge wal zorgt ervoor dat passanten niets van het zonnepark zien.  

Ook aan de natuur is gedacht, stelt zonneparkbeheerder Tiemen van Tuinen. “Shell werkt samen met nationaal onderzoeksinstituut Naturalis op andere zonneparken in Nederland om er de biodiversiteit te vergroten. Zo werden panelen op een zonnepark in Heerenveen iets uit elkaar gezet om het natuurlijk leven eronder te stimuleren. Die opgedane kennis wordt ook toegepast in Sas van Gent.” Bijzonder op deze plek is volgens Van Tuinen de grote vijver van circa 100 bij 30 meter in het hart van het zonnepark, waar veel plant- en diersoorten voorkomen. “Dit gebied wordt helemaal met rust gelaten.”

Er zijn al herten gespot op het zonnepark. “Voor hen is het prachtig. Ze kunnen er in alle rust zijn en schuilen onder de zonnepanelen als het regent,” aldus de parkbeheerder.

Zo moet het

Om de natuur zoveel mogelijk te ontzien, wordt groter onderhoud aan het zonnepark, wanneer de productie even heel kort uit bedrijf zal gaan, tweejaarlijks in de wintermaanden gedaan. Verder zijn er twee keer per jaar visuele inspecties en controles. Het zonnepark blijft een onbemande site, geen af- en aanrijden van auto’s dus.

Terneuzens beleidsmedewerker Glenny Davidse roemt het behoud van de vijver met groenzone, de betrokkenheid van omwonenden en de mogelijkheid voor hen om stroom af te nemen. “Zo moet het, en zo benaderen we nu dus ook alle toekomstige energieparken in de gemeente.”

De zonneparkschilderijen van Hanneke Bronwasser

Kunstenares Hanneke Bronwasser maakte in opdracht van Shell twee schilderijen over het zonnepark. Ze brengt op de twee werken van elk 80 bij 120 centimeter Sas van Gent-Zuid toen, nu en later bij elkaar.

“Geboren en getogen in Sas van Gent,” zegt Bronwasser trots als ze gevraagd wordt naar waar ze vandaan komt, “300 meter van waar nu het zonnepark is en toen de suikerfabriek was. Als kind mocht ik er absoluut niet komen. Achter de fabriek, waar nu het zonnepark ligt, was voor ons verboden gebied, met bezinkvijvers en modder.”

Bronwasser probeerde eenheid in de werken te creëren door eenzelfde kleurstelling te gebruiken, en het ene van linksonder naar rechtsboven, het tweede van linksboven naar rechtsonder te maken.

“Mijn inspiratie voor het eerste werk, over het verleden, komt onder meer uit oude zwart-witfoto’s, van een nu 90-jarige buurman die als kind naast de fabriek woonde. Het tweede werk, een beeld schetsen van de toekomst, was nog uitdagender. Immers, het zonnepark is het heden en daarmee over 5 tot 10 jaar ook deel van het verleden.”

Het eerste, van de tijd van de suikerfabriek, is volgens haar een “praatplaatje”, het ontlokt een “o ja, zo zag het gebied er vroeger uit”. Het tweede is het zonnepark nu “in een industriestadje met een rijk verleden,” aldus Bronwasser. Beide werken krijgen een plekje in het Industrieel Museum Zeeland in Sas van Gent, het centrum van de feestelijke opening van het zonnepark op 9 maart.

Feiten op een rij:

Zonnepark Sas van Gent-Zuid
  • Piekcapaciteit: 30 MW
  • Oppervlakte: 24,2 hectare
  • Ruim 55 duizend zonnepanelen
  • 16.7k ton CO2-besparing per jaar
  • Vogeltelling voor 3 jaar gepland
  • Positief voor biodiversiteit, ruimte voor natuur: herten, vogels en insecten
  • Unieke plek: uit het zicht, hergebruik van hoofdzakelijk industriële gronden
  • Verwacht aantal zonuren per jaar: 1800 (KNMI 2021)
  • Kunstwerken Hanneke Bronwasser zijn te zien in het Industrieel Museum Zeeland 
Sas van Gent-Zuid

Meer Shell

Zonnepark Sas van Gent-Zuid

Shell heeft in Zeeland het zonnepark Sas van Gent-Zuid aangelegd, met 55.000 zonnepanelen, in de zonnigste provincie van Nederland.

Zon

Duurzaam opgewekte stroom speelt een belangrijke rol in de energievoorziening van vandaag en morgen.

Zonnepark Moerdijk

Moerdijk was in 2019 Shells eerste zonnepark in Nederland. Het levert sindsdiens stroom aan het Shell Chemicals Park Moerdijk waar het deel vanuit maakt.