“Waterstof staat aan vooravond van doorbraak”
We staan aan de vooravond van de grote doorbraak van waterstof als brandstof voor voertuigen. Heiko Tit vertelt waarom Shell zich sterk maakt voor deze schone energiedrager, die een boost gaat geven aan zero emission rijden. Hij is binnen Shell New Energies verantwoordelijk voor de commerciële ontwikkeling van waterstof voor mobiliteit.
Door Heiko Tit (redactie: Martin Dekker) op 10 dec. 2019
Waterstof wordt wereldwijd gezien als een cruciale factor in de ontwikkeling van schoner wegverkeer. De eerste stappen zijn gezet. “De afgelopen jaren heeft Shell veel ervaring opgedaan met het bouwen van waterstofstations”, vertelt Heiko Tit. “Daarmee zijn we de pilotfase voorbij en implementeren we nu ook projecten op schaal in Duitsland en Californië. Ook in andere regio’s zijn we bezig met het verder uitrollen van het waterstofnetwerk. Niet alleen voor personenwagens, maar zeker ook voor zware voertuigen.”
Geen uitstoot
Met waterstof wordt volledig emissieloos rijden mogelijk. Een voorwaarde is dan wel dat die gemaakt wordt door elektrolyse van water met groene stroom. Dan is er sprake van ‘groene waterstof’. Een voertuig met een brandstofcel zet gecomprimeerd waterstofgas om in stroom voor zijn elektromotor. De uitstoot bestaat alleen uit waterdamp. Een cruciaal voordeel ten opzichte van de batterijen die batterij-elektrische voertuigen aandrijven, is dat waterstof een energiedichtheid heeft die acht tot tien keer zo groot is. Hierdoor kunnen waterstofvoertuigen een grotere actieradius bieden en een groter vermogen leveren, wat belangrijk is voor zwaardere voertuigen. Met waterstof ben je ook af van de lange laadtijd die aan batterijen verbonden is. “Het aftanken is in een aantal minuten gebeurd, vergelijkbaar met diesel”, aldus Tit.
Truckfabrikanten
Op korte termijn liggen de beste kansen op het gebied van personenvoertuigen, zo wordt algemeen aangenomen. “Bij vrachtwagens duurt het wat langer voordat er voldoende modellen zijn die op waterstof kunnen rijden. Maar alle fabrikanten zijn ermee bezig. Die modellen komen eraan. Zodra het aanbod er is, zal blijken dat er vraag is. Elke transportondernemer die ik spreek, is zich aan het oriënteren hoe de bedrijfsvoering duurzamer kan worden. Vaak vragen ook hun opdrachtgevers daarom.” Azië geldt als voorloper; Hyundai en Toyota bouwen al waterstoftrucks en gaan die ook leveren in Europa en Californië. De Amerikaanse nieuwkomer Nikola heeft een langeafstandstruck aangekondigd voor de Europese markt, die tot 1.200 kilometer op een tank waterstof kan rijden. Maar ook veel bekende fabrikanten kondigden recent aan een medium of heavy duty-voertuig op de markt te brengen: Iveco, Daimler, GMC, Renault, MAN en Mitsubishi/Fuso. Als het gaat om de kosten verwacht Shell dat waterstof op termijn concurrend kan zijn met diesel. “Door de productie op te schalen kunnen de kosten van groene waterstof aanzienlijk dalen. Daarnaast kan Europese wetgeving over een CO2-heffing dit proces versnellen.”
Doorbraak
Tit voorspelt dat de grote doorbraak ophanden is. “Het gaat echt gebeuren. Er is geen gelijkwaardig alternatief voor heavy duty-oplossingen.” Er zijn al steeds meer projecten waarbij zware voertuigen op waterstof rijden of dat binnenkort gaan doen, vertelt Tit. “Zo bouwt Shell in Groningen vóór het eind van 2020 een station waar twintig waterstofbussen kunnen tanken die in de regio Groningen-Delfzijl worden ingezet. Op dit station zal 100 procent groene waterstof verkocht worden. Daarnaast heeft de gemeente Groningen afgelopen oktober haar tweede vuilniswagen op waterstof aangeschaft.” In de Verenigde Staten gaat de ontwikkeling sneller. Zo heeft Shell al diverse waterstofstations voor personenwagens in Californië; er staan er meer op de planning. In de havens van Los Angeles en Long Beach bouwt Shell zijn eerste waterstofstations voor trucks (in samenwerking met Toyota). Tit kijkt ook met veel interesse naar Duitsland. “Daar wil de bondsregering dat in 2030 een derde van de zware voertuigen elektrisch wordt aangedreven – op batterij of op waterstof. Gezien de voordelen zal waterstof bij veel transportbedrijven de voorkeur krijgen.”
Meer locaties
Ondernemers die voor waterstofvoertuigen kiezen, willen de zekerheid dat er voldoende locaties zijn waar hun wagens kunnen tanken. Er zijn er nu vier: in Rhoon, Arnhem, Helmond en Delfzijl. Er komen snel nieuwe bij. Shell gaat waterstof aanbieden in Amsterdam en bij Schiphol. Afhankelijk van de ontwikkeling van de vraag zal Shell daarna kijken naar verdere uitbreiding van het waterstofnetwerk in Nederland. “We hebben grote verwachtingen van waterstof. We hebben een compleet uitgewerkte propositie voor bestaande en nieuwe tankstationeigenaren die waterstof willen gaan verkopen”, vertelt Tit. “Met een turnkey-oplossing helpen we hen graag op weg. Degenen die nu instappen, zijn er straks helemaal klaar voor als waterstof echt in de lift zit. Zo kunnen ze anticiperen op een afnemende verkoop van fossiele brandstoffen en creëren ze een voorsprong op andere tankstationeigenaren die eerst afwachten.”
