Zonnepark Koegorspolder

Met de grond onder en om de zonnepanelen wil Shell bijdragen om de biodiversiteit in het gebied te versterken. Naturalis Biodiversity Center uit Leiden doet voor Shell onderzoek naar de biodiversiteit op de zonneparken van Shell Moerdijk en Heerenveen.

De resultaten laten zien dat er goede mogelijkheden zijn voor de ontwikkeling van biodiversiteit bij zonneparken. Daarbij zijn drie aspecten van belang: ontwerp van zonneparken, zaaien van zaden van de juiste vegetatie (mixen) en passend beheer. Al deze aspecten kunnen bijdragen aan verrijking van de biodiversiteit.

Bij de opstelling, aanleg en het onderhoud van zonnepark Koegorpolder is rekening gehouden met de positieve resultaten uit het onderzoek van Naturalis in Moerdijk en Heerenveen. Daarnaast wil Shell met het zonnepark ook bijdragen aan het project Tijdelijke Natuur. 

Er liggen in Nederland veel gronden te wachten op inrichting naar de definitieve bestemming. De bestemmingen variëren van woningbouw en infrastructuur tot bedrijventerreinen en ontgrondingen. Deze gronden kunnen echter een meerwaarde voor natuur, recreatie en gezondheid krijgen als ze tijdelijk ingezet worden voor natuurontwikkeling.

Yara en North Seaport hebben hiervoor gronden aangewezen. Deze gronden worden zo beheerd dat er streekeigen natuur ontwikkeld wordt. Wanneer de gronden weer nodig zijn voor andere doeleinden dan kunnen deze zonder juridische consequenties weer omgezet worden. Hierbij dient wel rekeningen gehouden te worden met kwetsbare periodes (broedseizoen).

Shell wil met zonnepark en de landschappelijke inrichting aangrenzend aan dit gebied graag aansluiten op deze natuurontwikkeling. Zo ontstaat er een groter gebied. Wat waardevoller is voor dieren en waar je een mooie wandeling kunt maken. We werken hierbij samen met Yara en North Sea Port om het beheer af te stemmen.

De werkgroep Tijdelijke Natuur bestaat uit  de ecoloog Alex Wieland, Yara en North Sea Port en de Zeeuwse Milieufederatie in de projectwerkgroep.

Shell heeft gekeken hoe het ontwerp van het zonnepark ecologische, landschappelijke en recreatieve meerwaarde kan bieden. We haken aan op de typisch Zeeuwse natuur en de landschapswaarde en op overige kenmerken van de Tijdelijke Natuur ten zuidwesten van het zonnepark. 

De grond omgeven door natuurzones wordt 25 jaar in deze groene omgeving met rust gelaten waardoor kansen ontstaan voor de biodiversiteit. Met klavers en andere bloemen hopen we bijvoorbeeld bijen en andere bestuivende insecten aan te trekken. Daarmee boekten we op ons zonnepark in Moerdijk al succes. Daar zijn al meerdere bijzondere bijensoorten teruggekeerd.

De hekken rond het zonnepark zullen 10 centimeter van de grond komen, waardoor klein wild vrij toegang houdt en zich kan verschuilen en nestelen op het terrein.

In het gebied van de Tijdelijke Natuur zijn akkerranden, keverbanken, bloemenblokken, historische gewassen en vernieuwende, experimentele gewassen. Ook zijn er hoogstamboomgaarden, poelen en Zeeuwse hagen. Deze elementen trekken we door aan de randen van het zonnepark. Ook wordt het gebied zo ingericht dat er voldoende licht op de bodem valt om vegetatieontwikkeling en bodemleven te behouden.

Ecoloog Alex Wieland van de werkgroep Tijdelijke Natuur gaat invulling geven aan het beplantingsplan, zodat het zonnepark gaat aansluiten op dit bijzondere gebied. Hierbij is het ook van belang dat wordt toegezien op het juiste beheer van de “groenzones” van het zonnepark.

Het zonnepark sluit zoveel mogelijk aan op bestaande, technische infrastructuur. Het zuidwestelijk deel van het zonnepark, dat officieel Sluiskil heet, sluiten we aan op het netwerk van Yara Sluiskil. Het noordoostelijk deel, dat officieel Tractaatweg heet, sluiten we aan op het netwerk van de al bestaande windturbines van Windpark Koegorspolder.

Het zonnepark Koegorspolder krijgt dus geen eigen aansluiting op het elektriciteitsnet, maar sluit aan op al bestaande netten.Zo draagt het zonnepark bij aan het optimaliseren van het stroomnet. Hierdoor hoeven niet veel kabels en apparatuur worden toegevoegd aan het bestaande systeem. Zo kan de capaciteit van het stroomnet zo efficiënt mogelijk worden benut.

Samen met zonnepark Sas van Gent-Zuid is het zonnepark goed voor de helft van de zonne-energiebelofte van 200 MW  van de gemeente Terneuzen tot 2030. De opgewekte stroom helpt ondermeer de industrie te elektrificeren. Dit is essentieel voor de energietransitie in Terneuzen.

In het voorjaar van 2023 levert het zonnepark duurzame stroom.

Het zonnepark wordt op het elektriciteitsnet aangesloten.Via Shell Energy kunnen bewoners 100% Nederlandse groene stroom afnemen, afkomstig van windparken op de Noordzee en zonnepanelen door hele het land. Op dit moment heeft Shell zonneparken in Moerdijk, Emmen, Heerenveen en Sas van Gent. Daar komt het zonnepark Koegorspolder dus bij. 

Tijdens gesprekken met de bewoners en omliggende bedrijven op informatiebijeenkomsten over het zonnepark bleek dat afnemen van groene stroom de voorkeur heeft boven andere participatievormen. Met Shell Energy kunnen bewoners groene stroom afnemen. Zie het antwoord op vraag 11.

De bewoners hebben ook aangegeven mogelijk financieel te willen participeren in het zonnepark. Shell bekijkt op dit moment de mogelijkheden voor een crowdfundingproject, waarmee de directe omgeving financieel kan participeren. Het komende jaar, tijdens de bouw, zal dit verder worden uitgewerkt en zullen bewoners hierover worden geïnformeerd.

Shell draagt bij aan het duurzaamheidsfonds van de gemeente Terneuzen met duizend euro per opgestelde MW per jaar voor een periode van 15 jaar. Dit fonds is bedoeld om de duurzame ontwikkeling in Terneuzen te versnellen en project te realiseren.

Tijdens de aanleg en het beheer van het zonnepark onderzoekt Shell de mogelijkheden om zoveel mogelijk lokale bedrijven. Voorbeelden van werkzaamheden die hiervoor in aanmerking komen zijn de voorbereidende grondwerkzaamheden, beveiliging, huisvesting en catering voor de medewerkers tijdens de realisatiefase, vegetatiebeheer en onderhoudswerkzaamheden met een laag risico.

Tot slot kijkt Shell samen met de gemeente naar hoe het zonnepark als ontmoetingsplaats voor duurzaamheid kan worden ingericht. Denk hierbij aan activiteiten als een bewonersdag of werkbezoeken. Ieder jaar zijn er schoolexcursies naar Shell-zonneparken, in de lente van 2022 waren ze op Sas van Gent-Zuid en Heerenveen.

Tijdens de bouw van het zonnepark en tijdens het beheer zal Shell lokale bedrijven erbij betrekken. Voorbeelden van werk dat hiervoor in aanmerking komt zijn: het voorbereidende grondwerk, beveiliging, huisvesting en catering voor de medewerkers tijdens de bouw, vegetatiebeheer en onderhoudswerkzaamheden met een laag risico.

In de omgevingsvergunning staat dat voor het zonnepark 25 jaar van het huidige bestemmingsplan (uitbreidgebied industrie) kan worden afgeweken, dus het zonnepark mag 25 jaar blijven. Daarna worden de installaties van het zonnepark verwijderd en brengt Shell de locatie in oorspronkelijke staat terug. 

De materialen van het zonnepark kunnen deels worden hergebruikt. Voor de metalen stellages waarop de panelen liggen, is dat het gemakkelijkst.

De huidige grondeigenaar zal de grond in eigendom houden. Voor het zonnepark wordt er een opstalrecht verkregen.

Het zonnepark past in de structuurvisie zonne-energie, waarbij het zonnepark met 71,1 MW bijdraagt aan de totale zonne-energieopgave van de gemeente Terneuzen van 200 MW in 2030.

De zonne-energie van ons park werkt in grote mate aanvullend op de het al bestaande Windpark Koegorspolder. Dat betekent: als het waait is er vaak minder zon en als de zon schijnt waait het vaak weer minder. Hierdoor kan er gebruik worden gemaakt van dezelfde aansluiting zonder dat er publiek geld wordt aangewend voor de aanleg van een nieuwe kabel.

Om een vergelijkbare capaciteit met windturbines te installeren zouden in het gebied meer dan 14 windturbines van 3 MW geplaatst moeten worden. Deze opstelling past niet naast de bestaande windturbines in het beleidskader Windenergie. Ook zouden andere gronden voor zonnepanelen moeten worden gevonden om de 200 MW te halen.

De locatie en het ontwerp van het zonnepark met groenzones er omheen is gekozen om het uitzicht van directe omwonenden zoveel mogelijk te beperken. 

Shell draagt bij aan het duurzaamheidsfonds van de gemeente Terneuzen met duizend euro per opgestelde MW per jaar voor de periode van 15 jaar. Het gaat hier om ruimtelijke compensatiegelden. Zie ook het beleid van de gemeente.

Inwoners die binnen de aangegeven zones van de zonneparken wonen, mogen ideeën indienen voor maatschappelijke, duurzame projecten. In september wordt de site actief waar inwoners hun initiatief kunnen indienen. Dit initiatief wordt dan getoetst aan de uitgavestructuur.

Zodra de webpagina actief is, zal de gemeente hier verder bekendheid aan geven met onder meer een nieuwsbericht en advertenties. 

De gemeente heeft het verkeersplan met rijroutes voor het bouwverkeer goedgekeurd. Deze rijroutes zijn op de website van het zonnepark te vinden.

Hoogte: 2,40 meter (schuin opgesteld). De onderkant van de panelen bevindt zich 55 centimeter boven de grond.

Het zonnepark Koegorspolder kan ruim negen keer meer elektriciteit produceren dan de jaarlijkse energiebehoefte van de ruim 2200 inwoners van de woonkern Sluiskil.

Zonnepark Koegorspolder is gepland om in het eerste kwartaal van 2023 in bedrijf te gaan en zal samen met Shells Sas van Gent-Zuid circa de helft van de 200 MW aan geplande zonnestroomcapaciteit van de gemeente Terneuzen gaan leveren.

Het zonnepark heeft subsidie toegekend gekregen in de SDE-subsidie ronde van 2019. Het zonnepark ontvangt subsidie op de opgewekte energie, waarbij het zonnepark concurreert met andere energiebronnen. De bouw financiert Shell helemaal zelf.

Zonneparken zijn tijdelijk, na 25 jaar krijgt de grond weer de originele bestemming. Dat kan dus onder meer weer uitbreidgebied voor industrie worden, of landbouwgrond. Provincies en gemeentes bepalen met een eigen energiebeleid zelf hoe en waar de duurzame stroom wordt opgewekt. Een combinatie van wind en zon, zowel op daken als grondgebonden, is nodig als we in Nederland onze klimaatdoelstellingen willen halen. Zonnepanelen kunnen op daken of in opstellingen op de grond worden geplaatst. Grond voor zonneparken moet ook beschikbaar zijn.

Voor zonnepanelen op daken lopen op dit moment een aantal initiatieven. Verbrugge Terminals onderzoekt of 60.000 zonnepanelen op de daken van hun terminals in Terneuzen kunnen worden geplaatst.

Via het project Zonoffensief van Zeeuwind heeft glastuinbouwbedrijf VGT in Westdorpe 1500 zonnepanelen op haar centrale verpakkingsloods geplaatst, goed voor 500.000 kWh per jaar.

De gemeente Terneuzen heeft zelf 744 zonnepanelen geplaatst op haar gemeentelijk gebouw De Koegors, met een opbrengst van 200.000 kWh per jaar.

In de gemeente zijn inmiddels drie postcoderoosprojecten met lokale energiecoöperaties voor zonnepaneleninstallaties op dak gerealiseerd: één in Zaamslag en twee in Terneuzen. Postcoderoosproject geeft inwoners uit een postcoderoos de mogelijkheid samen financieel deelnemen in een installatie voor duurzame energieproductie, zoals zon of wind. De duurzame installatie wordt door een collectief aangeschaft. Dit collectief kan bijvoorbeeld een energiecoöperatie of een VvE zijn.

Daarnaast steunt de gemeente elk jaar de collectieve inkoopactie Het Zoneffect van Zeeuwind en de ZMF van zonnepanelen voor particulieren. Binnen de provincie Zeeland werkt de gemeente Terneuzen mee in de werkgroep Zon op dak. Meerdere partijen, waaronder de Provincie Zeeland, Enduris en andere gemeenten, zijn hierbij betrokken. In deze werkgroep wordt gekeken naar de technische en economische mogelijkheden om maximaal gebruik te maken van daken voor de productie van zonne-energie. Vanuit de werkgroep zullen voor heel Zeeland nog diverse acties volgen.

In september 2019 heeft de gemeenteraad ingestemd met het zonnepark Koegorspolder als onderdeel van het besluitvormingsproces voor het verlenen van de vergunning.

Voor het zonnepark is een omgevingsvergunning verleend. Omdat tijdelijk wordt afgeweken van het bestemmingsplan, is een ruimtelijke onderbouwing bij de aanvraag van de omgevingsvergunning gevoegd. Hierin wordt ingegaan op de relevante beleidskaders en omgevingsaspecten. Aan deze onderbouwing moeten verschillende onderzoeken ten grondslag worden gelegd, zoals archeologie en ecologie.

Shell is en blijft op de Nederlandse energiemarkt een grote speler, met tankstations, laadpalen, raffinage, chemie, gas, wind op zee, zonneparken en waterstof.

In 2020 en 2021 heeft Shell in Nederland voor bijna vier miljard euro aan investeringsbesluiten genomen ten bate van de Nederlandse energietransitie. Dit is deel van Shells wereldwijde strategie de energievoorziening te verduurzamen, met voor Nederland ambitieuze businessplannen. Het sterke beleidskader van de Nederlandse Klimaatwet en het Klimaatakkoord helpen hierbij.

Shell wil haar investeringstempo in lijn met de afgelopen jaren vasthouden om de doelen voor een CO₂-emissieneutraal Shell Nederland te realiseren. Shells wereldwijde strategie is om in 2050 als energiebedrijf op netto-nul CO₂-uitstoot uit te komen. Dat doet Shell op een economisch competitieve, verantwoorde en transparante manier. Shell wil en moet veranderen.

Voor de Nederlandse energietransitie past daar een stevig commitment bij. Toen Shell in september 2019 het Klimaatakkoord steunde, beloofde Shell haar deel te doen. Dat begint bij het reduceren van de emissies van de eigen fabrieken en werkzaamheden.

Daarbovenop helpen we de Nederlandse samenleving verduurzamen, bijvoorbeeld met de bouw van windparken op zee en zonneparken op het land, het vaker verkopen van meer CO₂-arme brandstoffen en het plaatsen van laadpalen, plus het produceren van waterstof om de industrie en zware transportsector vooruit te helpen in de energietransitie.

Ondertussen blijven we ons ook richten op betrouwbare levering van olie- en gasproducten aan onze klanten, want die blijven gedurende de omschakeling naar een duurzame maatschappij nog wel een tijd nodig.

Zonnepark Koegorspolder is een concrete stap in de energietransitie en het verlagen van de CO₂-uitstoot. Het levert groene stroom, gelijk aan 0,071 TWh, oftewel zo’n 0,071% van de Nederlandse elektriciteitsvraag (vergelijkbaar met het gebruik ongeveer 23.700 huishoudens) en resulteert in een CO₂-uitstootbesparing van 39,6 kiloton per jaar.

Shell heeft sinds begin 2022 vier operationele zonneparken in Nederland: Sas van Gent-Zuid (55.000 panelen, 30 MW piekcapaciteit, productie gestart op 17 december 2020), Moerdijk (76.000 panelen, 27 MW), Emmen (28.500 panelen, 12 MW), Heerenveen (14 MW). In aanbouw is onder meer energiepark Pottendijk bij Emmen, waar windenergie wordt gecombineerd met zonne-energie (90.000 panelen, 50 MW).

Shell heeft de ambitie om door eigen investeringen en door samenwerking met anderen een van de grootste actieve bedrijven in de energietransitie te zijn. Shell investeert hiervoor niet in kerncentrales, maar in projecten als beschreven in het antwoord op vraag 26.

Geluid van de bouwactiviteiten zal binnen de vastgestelde geluidsnormen blijven. Tijdens de bouw zullen de poten van de tafels waar de panelen op komen te liggen in de grond worden geheid. Dit zal drie tot vier maanden duren, tot eind september/begin oktober 2022. De werktijden op de bouwlocatie zijn van 7 tot 19 uur, van maandag tot en met zaterdag.

Alleen op doordeweekse dagen zullen vrachtwagens van/naar het zonnepark rijden om allerlei materialen aan te voeren. De piek zal in september zijn, en valt samen met de schoolvakanties. Het bouwverkeer volgt veilige rijroutes die met de gemeente zijn afgestemd in een verkeersplan.

Op de https://www.shell.nl/energie-en-innovatie/zon/zonnepark-koegorspolder.html staat telkens een update van de bouwwerkzaamheden.

Het park heeft subsidie toegekend gekregen in de SDE+ 2019 en daarmee zal het voldoen aan alle voorwaarden die daarmee zijn gemoeid. Shell krijgt alleen subsidie op de opgewekte energie, waarbij het zonnepark concurreert met andere energiebronnen. De bouw financiert Shell helemaal zelf.