Elektrolyser

Waterstof speelt een belangrijke rol in de overgang naar een schoner energiesysteem. In het Nederlandse Klimaatakkoord is het potentieel voor groene waterstof vastgelegd. Zo wordt groene waterstof gezien als duurzame energiedrager voor de industrie, waar nu vooral grijze waterstof wordt gebruikt. Daarnaast kan waterstof een belangrijke rol spelen bij het verduurzamen van de transportsector, waar batterijen een minder grote rol kunnen spelen.

Op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam is een speciaal bedrijventerrein vrijgemaakt voor de ontwikkeling van de groene waterstofeconomie. De geambieerde toekomstige waterstoffabrieken op het terrein, ofwel de elektrolysers, maken groene waterstof door middel van elektrolyse, een proces waarbij met stroom water wordt gesplitst in zuurstof en waterstof. 

Dit conversiepark zou uiteindelijk een capaciteit van 2 gigawatt kunnen krijgen. Via een publieke waterstofleiding gaat de waterstof naar de afnemers, in eerste instantie de industrie, later de transportsector.

De waterstofleiding in het Rotterdamse havengebied sluit in de toekomst ook aan op het nationale netwerk voor waterstof dat Gasunie ontwikkelt. Zo kunnen ook andere regio’s worden voorzien met de waterstof die in Rotterdam is geproduceerd of die in de haven wordt geïmporteerd. Zo bereikte het havenbedrijf onlangs al een principeakkoord om in Zuid-Australië opgewekte groene waterstof te importeren. De ontwikkelingen in Rotterdam geven Nederland een goede positie om de waterstofhub van Noordwest-Europa te worden, mogelijk gemaakt door de unieke ligging aan de Noordzee voor groene windstroom en het grote bestaande transportnetwerk van gasleidingen.

Shell onderzoekt de mogelijkheid om op de Tweede Maasvlakte een waterstoffabriek te ontwikkelen: Shell Holland Hydrogen I. Dit is een van de eerste waterstoffabrieken ter wereld op deze schaal en heeft een vermogen van rond de 200 megawatt. De fabriek kan vanaf 2023/2024 operationeel zijn en gaat dagelijks 50.000 tot 60.000 kg waterstof produceren. Deze groene waterstof wordt in het begin tijdelijk gebruikt in de Shell-raffinaderij in Pernis om de productie van fossiele brandstoffen gedeeltelijk te verduurzamen. Daarmee kan per jaar 20.000 ton grijze waterstof worden vervangen, die van aardgas wordt gemaakt. De ambitie is om vanaf 2024 voldoende groene waterstof te hebben om de transportsector rechtstreeks te verduurzamen. Zo zouden elke dag dan al ongeveer 2.300 vrachtwagens op groene waterstof kunnen rijden, terwijl de markt voor vrachtwagens op waterstof zich verder ontwikkelt.

De waterstoffabriek van Shell draait op groene stroom die via het elektriciteitsnetwerk bij voorkeur afkomstig is van het offshore windpark Hollandse Kust (noord). Dit windpark voor de kust bij Egmond aan Zee wordt door Shell en Eneco ontwikkeld en is in 2023/2024 operationeel. Het windpark heeft een geïnstalleerd vermogen van in totaal 759 megawatt en levert ten minste 3,3 TWh per jaar.