Studenten TU Delft azen op snelheidsrecord
Shell verbindt zich als hoofdsponsor aan Forze, het waterstofraceteam van studenten van de TU Delft. Dit team knappe koppen bouwt de snelste raceauto op waterstof. Het sponsorcontract dat begin 2021 inging, is de volgende stap in de ontwikkeling van racen op waterstof. En dat helpt duurzame mobiliteit in brede zin vooruit. Mark Jan Uijl, Team Manager van Forze: “De maatschappelijke relevantie van deze techniek maakt het project uniek.”
Door Matthijs Timmers op 02 mrt. 2021
De kleine ogen van Forzes Chief Engineer Jasper van Dongen verklappen een onlangs behaalde ambitieuze deadline in het project. Het opleveren van carbon monocoque stond op de planning. Dat is de constructie waarin de coureur veilig zit en die als bevestiging dient voor de andere onderdelen van de auto. Tot vijf uur in de ochtend moest hij door. “Het was niet makkelijk, zeker niet. Maar dat moet ook niet. Zonder uitdaging zou niemand meedoen”, zegt Van Dongen. “En ja, het is gelukt. Op tijd.” De constructie is precies op maat. Alle gaatjes zitten op de juiste plek voor de latere montage.
Forze is een raceteam van 25 fulltime studenten en 35 parttime studenten, verbonden aan de TU Delft. Samen werken zij aan het ontwikkelen van een raceauto op waterstof. Met hun wagen doen zij niet mee aan onderlinge studentencompetities, maar aan officiële GT-races op de circuits van Zandvoort en Assen. Het ultieme doel is deelname aan Le Mans. En daarmee onderscheidt Forze zich van andere studentenraceteams.
“Met hun wagen doen zij niet mee aan onderlinge studentencompetities, maar aan officiële GT-races op de circuits van Zandvoort en Assen. Het ultieme droom is deelname aan Le Mans.”
Forze bestaat inmiddels 14 jaar, de samenstelling van de teams wisselt ieder jaar. Samen bouwen ze aan steeds betere, snellere en meer geavanceerde raceauto’s op waterstof. Het huidige team werkt aan de Forze IX, alweer de negende versie. Het moet de snelste tot nu worden, met een maximumsnelheid van 300 kilometer per uur. Sinds september is het team met onder anderen Partnership Manager Jikke de Mol van Otterloo, Chief Engineer Van Dongen en Team Manager Uijl aan de slag. Komende oktober moet de Forze IX af zijn. Dan draagt het team het project en de kennis over aan een volgende lichting, die de wagen verder optimaliseert en klaar maakt om te racen.
Uitzonderlijke omstandigheden
Uijl: “Ons team brengt de digitale ontwerpen van alle onderdelen naar de werkplaats in Delft voor uitgebreide tests en montage.” De coronacrisis zorgt voor uitzonderlijke omstandigheden. Het maakt samen sleutelen aan de duurzame racewagen extra uitdagend. In studentenkamers overal in het land zijn teamleden druk aan het modelleren, solderen, plannen en skypen. In de werkplaats is het betrekkelijk rustig. Er geldt een maximum aantal teamleden dat tegelijk aanwezig mag zijn.
In het aanpalende kantoortje, dat met de gezellige aankleding en een overdaad aan spulletjes op de bureaus een herkenbaar studentikoos karakter heeft, zwoegt slechts één iemand zich door een reeks ingewikkelde grafieken en modellen heen. Een diepe frons tekent zich af boven bril en mondkap. Wie met studenten van de TU Delft een gesprek aangaat over autotechniek, is gewaarschuwd: het gesprek gaat direct de diepte in. En legt de unieke specificaties van de Forze IX bloot.
Bijvoorbeeld over de slimme manier waarop ze met de kinetische energie omgaan die op de rechte stukken ontstaat. Van Dongen: “Als we de bocht door gaan, slaan we die energie op in een buffer en we zetten haar om in snelheid als we de bocht weer uitkomen. Dat is een enorm voordeel ten opzichte van benzineauto’s. Die techniek hebben we van de grond af ontwikkeld en is een van de grootste projecten waar we tot nu toe aan werkten.”
Vierwielaandrijving
Ook nieuw in de Forze IX zijn de vierwielaandrijving en de techniek die ervoor zorgt dat alle vier de wielen afzonderlijk van elkaar aan te drijven zijn. Dus in een bocht draaien de buitenste wielen net iets sneller dan de binnenste. Gevolg: een veel betere verdeling van de krachten die de wielen op de weg uitoefenen. Uijl: “Dit is echt wel uniek, het beste van het beste.”
Verder krijgt de Forze IX twee zogenoemde balance of plants, in plaats van een. Dit zijn de systemen die de waterstof omzetten in elektriciteit voor de aandrijving van de auto. De auto krijgt er twee, omdat dat engineeringsvoordelen biedt. Het team stopt al zijn kennis in het ontwikkelen van de eerste balance of plant. Die testen en verbeteren ze uitgebreid. Daarna volstaat het ‘alleen maar’ kopiëren van deze geoptimaliseerde versie. “Bovendien”, geeft Van Dongen nog een voordeel van het dubbele systeem: “wanneer tijdens een race het ene systeem blokkeert, dan kunnen we op het andere de pitstraat nog halen.”
“We willen meedraaien in de GT-klasse, de Ferrari’s en de Lamborghini’s verslaan. Uiteindelijk willen we als team in de toekomst ook graag meedoen aan de 24 uur van Le Mans. Dat zou de kers op de taart zijn. Dé plek om te laten zien wat waterstof in huis heeft.”
Mark Jan Uijl, Team Manager Forze
Dubbel vermogen
De nieuwe versie moet weer een flinke verbetering zijn ten opzichte van zijn voorganger, logischerwijs de Forze VIII. “We stoppen dubbel vermogen in de nieuwe versie”, vertelt Team Manager Uijl ambitieus. “We willen meedraaien in de GT-klasse, de Ferrari’s en de Lamborghini’s verslaan. Uiteindelijk willen we als team in de toekomst ook graag meedoen aan de 24 uur van Le Mans. Dat zou de kers op de taart zijn. Dé plek om te laten zien wat waterstof in huis heeft.” De vorige editie leverde trouwens ook geen bescheiden prestaties. Voor het eerst in de geschiedenis - het was 17 augustus 2019, op het circuit van Assen - troefde de waterstofraceauto zijn concurrenten op benzine af in een officiële race.
Bij de gedrevenheid van de studenten past ook een sponsor die mee wil in de ambities van het raceteam. Een die daarbovenop de potentie van waterstof als duurzame energiedrager onderschrijft. Als Partnership Manager besloot De Mol van Otterloo daarom contact op te nemen met Shell: “We hadden een goed gesprek. Er lag een heel natuurlijke match, omdat Shell steeds meer initiatieven neemt op het gebied van waterstof. Bijvoorbeeld door waterstoftankstations en waterstoffabrieken te bouwen. Heel snel gaf de energiereus aan hoofdsponsor te willen worden.” Van Dongen vult aan: “Het bedrijf ziet overduidelijk waar we naartoe moeten. Daarom is de rol van een partij zoals Shell onmisbaar in waterstofmobiliteit.”
Alle drie de teamleden - maar ze spreken ook voor hun collega’s - zien de potentie van waterstof. “Ik verwacht dat we in de toekomst nog meer gaan horen van waterstof in de mobiliteitssector”, aldus Uijl. “Waterstof is de manier om duurzame energie op te slaan. Je kunt het relatief eenvoudig en snel tanken. En je kunt er lang mee rijden.” De inspanningen van raceteam Forze zijn nodig om waterstoftechnologie in de mobiliteitssector weer een stap verder te brengen. “Racen is dé manier om te laten zien of een technologie goed is. Je vraagt namelijk het maximale van de techniek. Als het hier werkt, werkt het overal”, concludeert de Team Manager.
